KERJASAMA PIHAK BERTANGGUNGJAWAB DALAM MEMPROMOSIKAN KAMPUNG BUDAYA TERENGGANU SEBAGAI PUSAT PELANCONGAN WARISAN

Tekspenuh

(1)NUR ‘ABIDAH FATIMAH BINTI SARUDIN C18A0324. UNIVERSITI MALAYSIA KELANTAN 2022. 1. FTKW. KERJASAMA PIHAK BERTANGGUNGJAWAB DALAM MEMPROMOSIKAN KAMPUNG BUDAYA TERENGGANU SEBAGAI PUSAT PELANCONGAN WARISAN.

(2) FTKW KERJASAMA PIHAK BERTANGGUNGJAWAB DALAM MEMPROMOSIKAN KAMPUNG BUDAYA TERENGGANU SEBAGAI PUSAT PELANCONGAN WARISAN. Oleh: NUR ‘ABIDAH FATIMAH BINTI SARUDIN C18A0324. Laporan Ini Disediakan Bagi Memenuhi Keperluan Ijazah Sarjana Muda Pengajian Warisan Dengan Kepujian. Fakulti Teknologi Kreatif Dan Warisan UNIVERSITI MALAYSIA KELANTAN 2022. 1.

(3) Saya mengaku bahawa kerja-kerja dalam laporan ini telah dijalankan dengan peraturan-peraturan Universiti Malaysia Kelantan. Laporan ini adalah asal dan hasil kerja saya sendiri, melainkan menunjukkan atau pengakuan kerja sebagai dirujuk bukan akademik bagi apa-apa kelayakan lain.. . AKSES. TERBUKA SULIT. TERHAD. Saya bersetuju bahawa laporan ini dibuat secara terbuka dan didapati dalam Hardcopy atau talian akses terbuka. Mengandungi maklumat sulit dibawah Akta Rahsia 1972. Mengandungi maklumat terhad seperti yang ditentukan oleh organisasi dimana penyelidikan telah dibuat. Saya mengaku bahawa pihak Universiti Malaysia Kelantan berhak seperti berikut: 1. Laporan ini adalah harta Universiti Malaysia Kelantan 2. Perpustakaan Universiti Malaysia Kelantan mempunyai hak untuk membuat salinan bagi tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan mempunyai hak untuk membuat salinan laporan untuk peruntukan antara instituisi pengajian.. Disahkan oleh:. …’ABIDAH FATIMAH…………….. ……………………………………. Nama: Nur ‘Abidah Fatimah Binti Sarudin. Nama: Dr. Suraya Binti Sukri. No Matrik: C18A0324. Tarikh: 27 Febuari 2022. Tarikh: 25 Febuari 2022. ii. FTKW. SURAT AKUAN – WAJIB ISI DAN TANDATANGAN.

(4) Bersyukur kepada Allah S.W.T kerana memberikan kesempatan kepada saya daripada segi kesihatan, masa dan juga tenaga yang dikerahkan untuk menyiapkan Projek Penyelidikan ini dengan sempurna. Projek Penyelidikan ini merupakan salah satu subjek yang sangat penting untuk pelajar di Universiti Malaysia Kelantan bagi memperolehi segulung Ijazah Sarjana Muda Pengajian Warisan Budaya. Di kesempatan ini juga saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada Dr Suraya Binti Sukri kerana telah banyak mengajar serta menyumbangkan tenaga di dalam membantu saya menyiapkan Projek Penyelidikan ini dengan jayanya. Walapun menghadapi banyak masaalah, Tunjuk ajar serta dorongan daripada beliau sangatlah saya hargai kerana tanpa beliau Projek Penyelidikan ini mungkin tidak akan berjalan dengaan lancar. Saya juga ingin mengucapkan terima kasih yang tak terhingga kepada ibu saya iaitu Khadijah binti Mohamad Salleh kerana banyak memberikan sokongan yang berterusan sepanjang saya melakukan Projek Penyelidikan ini. Beliau sanggup menghabiskan masa untuk membantu saya walaupun sibuk dengan pekerjaannya. Tidak lupa juga kepada Ketua Majlis Pengurusan Komuniti Kampung Losong, Kuala Terengganu iaitu En, Mazlan. Beliau banyak membantu saya di dalam proses penyediaan maklumat untuk penyelidikan ini. Sumbangan daripada segi masa yang diluangkan amatlah saya hargai.. iii. FTKW. PENGHARGAAN.

(5) HALAMAN PERAKUAN TESIS. ii. PENGHARGAAN. iii. ISI KANDUNGAN. vi. ABSTRAK. vii. ABSTRACT. viii. BAB 1 PENDAHULUAN Subtajuk 1.0 Pengenalan 1.1 Latar Belakang Kajian 1.2 Permasaalahan Kajian 1.3 Persoalan Kajian 1.4 Objektif Kajian 1.5 Skop Kajian 1.6 Kepentingan Kajian 1.7 Penutup. Muka surat 10 10 11 12 12 13 14 15. BAB 2 SOROTAN KAJIAN Subtajuk. Muka surat 16 16 18 19 22 23 24 25 26 27. 2.0 Pengenalan 2.1 Warisan Budaya 2.2 Kampung Budaya 2.3 Pihak Bertanggungjawab 2.4 Definisi Pelancongan 2.5 Mempromosikan produk 2.6 Pembangunan 2.7 Kemudahan Pengangkutan 2.8 Kemudahan Infrastruktur 2.9 Kerangka Teori. BAB 3 METHODOLOGI KAJIAN 3.0 Pengenalan 3.1 Pendekatan kajian 3.2 Reka bentuk kajian. Subtajuk. Muka surat 28 28 29 iv. FTKW. ISI KANDUNGAN.

(6) 29 30 31 32 32 32 33 35. BAB 4 DAPATAN KAJIAN Subtajuk 4.0 Pengenalan 4.1 Pihak yang terlibat dalam mempromosikan Kampung budaya Terengganu. 4.1.1 Jabatan Pelancongan Negeri Terengganu 4.1.2 Majlis Bandaraya Kuala Terengganu 4.1.3 Muzium Negeri Kuala Terengganu. Muka surat 36 37 39 40. 4.2 Pihak yang Bertanggungjawab Dalam Peruntukan Dana. 42. 4.3 usaha pihak bertanggungjawab dalam Mempromosikan Kampung Budaya Terengganu.. 47. 4.4 Usaha Pihak bertanggungjawab mendapat sumber maklumat yang tepat 4.5 Usaha Pihak Bertanggungjawab mendapatkan kakitangan Dalam menjayakan aktiviti 4.6 Mengenalpasti kesan kewujudan Kampung Budaya Terengganu Terhadap Masyarakat Tempatan 4.6.1 Demografi Jantina 4.6.2 Demografi Bangsa 4.6.3 Demografi Umur 4.6.4 Demografi Pendidikan 4.6.5 Demografi Pekerjaan 4.6.6 Data Aspek Pembangunan Infrastruktur 4.6.7 Data Aspek Ekonomi Masyarakat 4.6.8 Data Aspek Sosial Masyarakat. 48. v. 49. 50 51 52 53 54 56 59 61. FTKW. 3.3 Kaedah kajian 3.3.1 Kaedah Kualitatif 3.3.2 Kaedah Kuantitatif 3.4 Pengumpulan data 3.4.1 Data Primer 3.4.2 Data Sekunder 3.5 Persempelan Data 3.6 Analisis Data.

(7) 5.0 Pengenalan. Subtajuk. Muka surat 64. 5.1 Cadangan 5.1.1 Jabatan Pelancongan Negeri Terengganu 5.2 Kesimpulan. 65 66. RUJUKAN. 71. LAMPIRAN. 79. vi. FTKW. BAB 5 KESIMPULAN DAN CADANGAN.

(8) ABSTRAK Penyelidikan yang dijalankan adalah mengenai kajian terhadap Kerjasama Pihak Berkepentingan Dalam Mempromosikan Kampung Budaya Terengganu Sebagai Tempat Pelancongan, permasaalahan yang dihadapi oleh Kampung budaya Terengganu ini adalah mengenai kaedah promosi yang dijalankan oleh pihak bertanggunjawab di dalam memperkenalkan tarikan baru ini. Oleh kerana ramai masyarakat tidak mengenali Kampung Budaya ini, pihak yang bertanggunjawab memainkan peranan penting di dalam meningkatkan usaha memperkenalkan aset pelancongan ini kepada orang ramai. Pihak yang terlibat seperti Muzium Negeri Terengganu dan Jabatan Pelancongan Negeri Terengganu merupakan teras utama di dalam menaikan nama Kampung Budaya ini, oleh itu, kaedah serta strategi mempromosikan dilakukan dengan mengikut situasi yang menepati dan efektif. Penyelidikan ini juga memberi fokus kepada setiap objektif yang telah dikemukakan merangkumi pihak bertanggunjawab mempromosikan Kampung Budaya Terengganu, Usaha dalam Mempromosikan dan juga kesan penubuhan Kampung Budaya Terengganu Terhadap masyarakat tempatan. Di samping itu, penyelidikan ini juga berpandukan teori hieracy of need dengan menggunakan kaedah campuran, kaedah yang digunakan adalah temubual dan soal selidik, beberapa informan yang terdiri daripada pegawai Pelancongan Negeri Terengganu dan Kakitangan Kampung Budaya Terengganu telah ditemubual dengan teknik sbowball untuk mendapatkan data. Sebanyak 300 orang respondent daripada Kampung Atap Zink telah dipilih dengan secara rawak untuk menjawab borang soal selidik yang telah diberikan. Dengan adanya kajian ini, ia dapat memberikan sumbangan kepada semua pihak terutamanya pihak Jabatan Pelancongan Negeri Terengganu dalam meningkatkan prestasi dan mutu promosi produk. Kesimpulanya penyelidikan ini mampu menjadi tulang belakang kepada Pihak Pelancongan Negeri Terengganu dan juga Kampung Budaya Terengganu dalam memperbaiki dan menjayakan pelancaran produk pelancongan yang baru. vii. FTKW. KERJASAMA PIHAK BERTANGGUNGJAWAB DALAM MEMPROMOSIKAN KAMPUNG BUDAYA TERENGGANU SEBAGAI PUSAT PELANCONGAN WARISAN.

(9) VILLAGE AS A HERITAGE TOURISM CENTRE. ABSTRACT. The research is on the study of stakeholder collaboration in promoting Terengganu cultural village as a tourist place. The problem faced among others, is the method of promotion carried out by the responsible parties in introducing this new attraction site. As many people do not know this cultural village, the responsible parties play an important role in increasing the efforts to introduce this tourism asset to the public. The parties involved, such as the Terengganu State Museum and the Terengganu State Tourism Department.. This research also focuses on few objectives, including to identify those responsible bodies for promoting the Terengganu Cultural Village, to know the efforts in promoting it and finally the impact of the establishment of the Terengganu Cultural Village towards the local community. In addition, this research is also guided by the theory of hierarchy of need. Research approach used for this research wereusing mixed methods. The method used interviews and questionnaires. Some informants, consisting of Terengganu State Tourism officers and Terengganu Cultural Village staff, were interviewed using Snowball technique to obtain data. A total of 300 respondents from Kampung Atap Zink were randomly selected to answer the questionnaire. This study provide a contribution to all parties, especially the Terengganu State Tourism Department, in improving the performance and quality of product promotion. In conclusion, this research ccan also be a guidelines for the Terengganu State Tourism Authority and also the Terengganu Cultural Village in improving and successfully managing their new tourism products.. viii. FTKW. STAKEHOLDERS COLLABORATION IN PROMOTING TERENGGANU CULTURAL.

(10) PENDAHULUAN 1.0. Pengenalan. Negeri Terengganu merupakan sebuah negeri yang sangat popular dalam kalangan masyarakat pantai timur, yang berkeluasan 1,295,638.3/ 1.295,512.1 hektar yang digabungkan dengan Sembilan daerah (Portal Negeri Terengganu 2021) Ia juga dikatakan sebagai negeri pelancongan yang terbaik dan mempunyai personaliti warisan dan budaya yang berbeza. Pelbagai keunikan dalam kesenian persembahan serta persembahan kebudayaan mampu dijadikan sebagai aset pelancongan dalam menarik pelancong yang datang. ia bukan sahaja aspek warisan dan budaya malah pelancongan semula jadi yang melibatkan melancong ke pula-pulau juga merupakan salah satu tarikan utama pelancongan di Terengganu ini. Negeri Terengganu juga tidak kalah dengan adat serta tradisi yang diamalkan oleh masyarakat tempatan. Pelancong akan terpana dengan adat yang diwarisi oleh masyrakat Terengganu serta gaya hidup traditionalnya. Antara gaya hidup traditional yang mampu dilihat oleh pelancong adalah masakanmasakan turun temurun serta aktiviti kraf tangan (Tourism Terengganu 2015). Selain itu, Pelbagai inisiatif juga telah diambil untuk mempromosikan Terengganu sebagai tempat Pelancongan utama serta pelancongan warisan dengan mengadakan Program Beautiful Terengganu, ia memainkan peranan yang penting dalam menarik pelancong sama ada luar negara serta dalam negara dengan mengadakan aktiviti-aktiviti menarik yang melibatkan usahawan serta pengiat pelancong dan mengadakan pertandingan makanan traditional (Berita Harian 2015) Menurut Menteri Besar Terengganu Datuk Seri Ahmad Razif Abd Rahman (2017) Aset pelancongan yang unik dan menarik di Terengganu telah membantu meningkatkan ekonomi negeri dengan sebanyak tiga kali ganda serta membuka peluang pekerjaan yang efektif kepada penduduk tempatan, beliau juga berkata kerjasama pihak kerajaan dengan kepakaran PEMANDU iaitu Unit Pengurusan Prestasi dan Pelaksanaan dalam mereka bentuk pelan induk bagi 9. FTKW. BAB 1.

(11) aspek untuk meningkatkan kadar kedatangan pelancong (Berita Harian 2017). 1.1. Latar Belakang. Kampung Budaya di Kuala Terengganu merupakan produk pelancongan terbaharu yang dibuka pada tiga september 2020, ia merupakan muzium hidup di Muzium Negeri yang dikatakan mempunyai kepelbagai warisan seni budaya serta warisan yang unik daripada seluruh daerah di Terengganu (Berita Harian 2020) Muzium yang berkonsepkan Muzium hidup ini memberikan peluang kepada semua masyarakat yang ingin merasakan kehidupan serta mencari pengalaman dalam percutian bersejarah yang berlatarkan melayu lama. Kampung ini juga dikatakan menjadi ‘one stop centre’ untuk pengunjung menyelami warisan serta sejarah yang telah diturun temurunkan dari masyarakat dahulu kepada masyarakat kini. Ia juga dikatakan mempunyai kepelbagaian tradisi seperti permainan dan juga peralatan traditional yang mempunyai perbezaan ketara mengikut setiap daerah di Terengganu. Kampung budaya ini juga menawarkan tujuh perhentian yang merupakan rumah-rumah traditional yang berbeza serta mengadakan aktiviti yang menarik seperti demostrasi di dalam pembuatan produk traditional yang diturun temurunkan oleh masyarakat dahulu (Sinar Harian 2020). Pelancongan adalah kayu pengukur utama di dalam kemajuan sesebuah negara, hal ini kerana kebanyakan sumbangan terhadap ekonomi adalah daripada perindustrian pelancongan. ia juga dikatakan sebagai pemancu utama di dalam industri perkhidmatan pelancongan ini, RMK-11 iaitu rancangan Malaysia ke sebelas telah memberikan tumpuan kepada segmen pelancongan yang mempunyai manafaat di dalam ekonomi negara seperti pelancongan yang mampu memberikan pendapatan yang tinggi di dalam industri pelancongan ekonomi. Pelancongan domestik akan diberi manafaat bagi merancakkan lagi sektor pelancongan ini. Dengan menonjolkan keunikan serta aset yang bernilai di Malaysia ia mampu menjadikan Malaysia sebagai destinasi pelancongan utama 10. FTKW. memperkasakan sektor pelancongan di Kuala Terengganu adalah salah satu.

(12) kedatangan pelancong di Malaysia mampu meningkat dengan purata yang tinggi serta peninggkatan di dalam pendapatan pelancongan akan menunjukkan kadar yang positif (Dasar Pelancongan 2016-2020).. 1.2. Pemasaalahan Kajian Kuala Terengganu merupakan sebuah negeri yang mempunyai pelbagai tarikan, namun tarikan yang paling terkenal adalah tarikan warisan budaya. Ia merupakan salah satu aset pelancongan bagi menarik pelancong untuk datang melancong di Terengganu. Terdapat beberapa kawasan serta bangunan yang menjadi tumpuan pelancongan seperti Muzium Negeri Kuala Terengganu, Kedai Pasar Payang dan sebagainya. Warisan-warisan ini sememangnya sudah lama diperkenalkan. Oleh itu ia menjadi tarikan utama di dalam sektor pelancongan, setelah sekian lama produk ini dijadikan sebagai tarikan utama pelancong, pihak kerajaan telah mengambil inisiatif di dalam memperkenalkan tarikan warisan budaya yang baru iaitu Kampung Budaya Terengganu (Berita Harian 2020). Kampung budaya Terengganu ini merupakan salah satu produk pelancongan yang masih baru diperkenalkan pada tahun 2020. Ia merupakan sebuah produk pelancongan yang sangat menarik serta unik di kuala Terengganu. Walaupun menarik dan unik kampung budaya Terengganu ini masih lagi baru dalam pandangan masyarakat. Oleh itu ada sesetengah masyarakat masih belum mengetahui kewujudan Kampung ini. Memandangkan Malaysia kini berhadapan dengan masaalah COVID-19, ia telah menyebabkan masyarakat kini menjalani Norma kehidupan baru. Oleh itu semua aktiviti yang melibatkan aktiviti luar telah dikurangkan, (Majlis Keselamatan Negara 2020) hal ini telah menyebabkan Kampung Budaya ini tidak dikenali oleh masyarakat dalaman dan juga luaran. (Berita Harian 2020). Di samping itu, bagi memastikan kawasan ini menjadi tumpuan utama pelancongan, kaedah dalam mempromosikan Kampung Budaya Terengganu ini haruslah dititik beratkan. Hal ini kerana dengan menggunakan kaedah dan cara11. FTKW. dengan promosi yang baik. Dengan mengadakan strategi yang mantap.

(13) pelancongan Negeri Terengganu. Namun begitu, pihak yang bertanggunjawab tidak mempunyai Cara yang berkesan untuk mempromosikan Kampung ini. Oleh itu, kewujudanya tidak tersebar luas seperti tempat pelancongan yang lain. Hal ini menjadi satu masaalah untuk menjadikan kawasan ini sebagai aset utama pelancongan. (Berita Harian 2020).. 1.3. Persoalan Kajian 1. Siapakah pihak bertanggungjawab yang memainkan peranan di dalam mempromosikan kampung budaya Terengganu ini 2. Bagaimanakah. pihak. bertanggungjawab. mempromosikan. kampung. budaya Terengganu ini 3. Apakah kesan kewujudan kampung budaya Terengganu ini terhadap masyarakat tempatan. 1.4. Objektif Kajian 1. Mengenalpasti. pihak. bertanggungjawab. yang. terlibat. di. dalam. mempromosikan kampung budaya Terengganu 2. Mengkaji usaha-usaha pihak bertanggungjawab di dalam mempromosikan kampung budaya Terengganu 3. Mengenalpasti kesan kewujudan kampung budaya Terengganu terhadap masyarakat tempatan.. 12. FTKW. cara yang betul kawasan ini mampu menjadi aset yang bernilai di dalam sektor.

(14) Skop Kajian. FTKW. 1.5. Rajah 1: Kampung Budaya Terengganu, Kampung Bukit Losong Sumber: Google Maps, 2007 Skop kajian ini tertumpu di kawasan Kampung Losong, Kampung Budaya Terengganu ini sememangnya mempunyai kedudukan yang sangat strategik kerana ianya teletak bersebelahan dengan Muzium Negeri Terengganu serta dikatakan juga berhampiran dengan Taman Tamadun Islam atau lebih dikenali sebagai (TTI), kedua-dua tempat ini juga merupakan tempat pelancongan yang istimewa di Kuala Terengganu. Taburan Kehadiran pelancong di kawasan ini sangat baik oleh kerana kawasanya tidak jauh daripada Pusat Bandar Kuala Terengganu yang menyediakan pelbagai kemudahan awam seperti pengangkutan dan juga penginapan kepada para pelancong yang datang. Apa yang lebih istimewanya lagi tempat ini juga tidak jauh daripada Lapangan Terbang Sultan Mahmud sekiranya menggunakan jalan ‘alternative’ atau ‘Highway’ yang telah disediakan. Hal ini Akan memudahkan para pelancong untuk berkunjung ke Kampung Budaya Terengganu ini. Sesungguhnya lokasi Kampung ini sangat strategik oleh kerana ianya berada di dalam kawasan perindustrian pelancongan. (Kosmo 2020). 13.

(15) Kepentingan Kajian Kajian ini dijalankan agar dapat memberikan gambaran yang baik mengenai. kepentingan. Kampung. Budaya. Terengganu. sebagai. produk. pelancongan yang utama. Oleh kerana kewujudanya yang masih lagi baharu, maka penededahan yang sewajarnya hendaklah dijalankan agar ia dapat menarik minat pelancong serta masyarakat di dalam menjalankan kajian yang bermakna. Kajian yang dilakukan ini sangat penting kepada: Kepentingan kepada Pelajar Kajian yang dilakukan ini adalah sangat penting di dalam memperolehi maklumat yang benar, hal ini kerana pengkaji haruslah menjalankan kajian yang lengkap dengan mengumpulkan maklumat yang benar agar hasil kajian yang didapati dapat diproses dengan baik dan sempurna bagi memenuhi kenhendak projek penyelidikan yang telah ditetapkan. Maklumat yang dikumpulkan ini akan diproses dengan sebaik mungkin untuk kegunaan masyarakat umum, Kepentingan kepada Masyarakat Kajian ini bukan sahaja untuk kepentingan pengkaji malah, tujuan kajian ini juga dijalakan atas tujuan penyelidikan dan pendidikan kepada masyarakat. Dengan mempunyai maklumat yang kukuh ia mampu dijadikan sebagai aspek utama di dalam mendidik masyaraka tempatan atau luaran dalam menghargai serta memulihara warisan traditional yang telah diturun temurunkan sejak dahulu lagi. Proses pendidikan yang mamapan mampu dijalankan dengan lebih baik dengan adanya pendedahan yang jelas dan bermakna ini. Selain itu, ia juga mampu dijadikan sebagai sumber di dalam penyelidikan untuk masa hadapan. Dengan adanya kajian ini masyarakat yang perihatin terhadap warisan-warisan lama mampu dilahirkan di dalam generasi muda kini.. 14. FTKW. 1.6.

(16) Setelah kajian ini dijalankan, ia akan memberi manafaat yang baik kepada pihak universiti, ia juga akan menambahkan koleksi dokumentasi serta data untuk dijadikan sebagai bahan ilmiah kepada para pelajar. Ia juga mampu dijadikan sebagai bahan rujukan kepada pengkaji yang lain. 1.7. Penutup Jelaslah disini bahawa Kampung Budaya Terengganu ini sememangnya mempunyai nilai yang tinggi di dalam meninggkatkan ekonomi industri pelancongan, dengan berteraskan konsep yang unik dan menarik ia mampu menjadi tarikan utama sekiranya dipromosikan dengan baik. Oleh itu, pihak yang bertanggunjawab hendaklah memainkan peranan yang baik di dalam merebut peluang untuk meningkatkan ekonomi negeri serta menggecilkan jurang kemiskinan yang dihadapi oleh masyarakat Terengganu dengan meninggkatkan peluang pekerjaan di dalam industri pelancongan. Selain itu, kampung budaya Terengganu ini juga mampu dijadikan sebagai tempat untuk menuntut ilmu di dalam sejarah warisan dan juga susur galur masyarakat Terengganu.oleh itu penyelidikan yang mampan haruslah dijalankan agar maklumat yang terkumpul mampu dijadikan sebagai sumber pendidikan masyarakat. hal ini mampu melahirkan generasi yang menghargai serta mampu memulihara warisan-warisan traditional yang lama.. 15. FTKW. Kepentingan kepada Universiti.

(17) KAJIAN LITERATUR 2.0. Pengenalan Di dalam Bab Kajian Literature ini, pengkaji akan membincangkan tentang hasil daripada beberapa kajian yang lepas mengenai pembangunan pelancongan di kawasan Kampung Budaya Terengganu ini dengan secara umum. Merujuk kepada sumber-sumber yang lepas, analisis yang terperinci akan dilakukan dengan sebaik mungkin. Kesemua sumber yang digunakan oleh pengkaji mempunyai. kaitan. antara. satu. sama. lain. terhadap. kerjasama. pihak. bertanggunjawab di dalam mempromosikan Kampung Budaya Terengganu sebagai tempat pelancongan. Selain itu, kajian ini dilakukan bagi memastikan pengunaan metodologi yang betul dan berkesan di dalam pengumpulan data dan juga maklumat secara umum. Kesemua bahan yang digunakan oleh pengkaji hendaklah mempunyai gambaran yang menyeluruh bagi memudahkan kajian yang dijalankan. 2.1. Warisan Budaya Kepelbagaian warisan dan budaya telah menyebabkan Malaysia menjadi sebuah negara yang terkenal dengan nilai warisanya yang tersendiri. Hal ini kerana Malaysia mempuanyai pelbagai kaum dan juga etnik. Warisan budaya yang ada di Malaysia hendaklah dipertahankan kerana ia merupakan lambang serta jati diri masyarakat dan sesebuah negara. Warisan budaya telah diketogorikan mengikut aspek yang telah ditetapkan oleh United Nations Education, Scientific and Cultural Organization (UNESCO dan juga International Council on Monument and Site ICOMOS). Definisi bagi warisan budaya adalah warisan yang telah diturun temurunkan dari satu generasi kepada satu generasi yang baru. Definisi ini juga sangat selari dengan akta harta benda purba 1976 yang mengatakan apa jua peninggalan yang diturun temurunkan sama ada semula jadi, yang boleh alih atau tidak boleh dialih 16. FTKW. BAB II.

(18) warisan. (Akta Warisan Kebangsaan 2011) Menurut Leng Ang 2001 di dalam kuliah beliau yang bertajuk ‘interwining Histories: Heritage and Diversity’ berpendapat bahawa warisan adalah lebih daripada apa yang kita pelihara daripada masa lalu, sama ada tempat bersejarah atau kisah-kisah tentang masa lalu yang ingin didokumentasikan dan dipelihara untuk generasi yang akan datang, menurut beliau lagi warisan ini merupakan aspek yang jauh mendalam kerana mempunyai makna yang sangat simbolik mengenai apa yang dilihat pada masa lalu adalah apa yang dilihat pada masa kini sebagai sebuah komuniti.(International Journal Of Cultural Property 2007). Terdapat dua kategori warisan yang menjadi rujukan kepada masyarakat untuk mengetahui sesuatu elemen warisa. iaitu warisan tidak ketara dan juga warisan ketara, warisan ketara merupakan warisan yang mampu di turun temurunkan kepada generasi kini, ia juga melibatkan, bangunan, monument dan sebagainya, manakala warisan tidak ketara pula merangkumi dari segi Bahasa serta perbahasan dan juga cerita rakyat (Akta Warisan Kebangsaan 2011). 2.2. Kampung Budaya Kampung budaya merupakan tempat di mana kampung traditional dibina dan masih lagi mengamalkan gaya hidup traditional yang lama, dimana ia juga melibatkan produk seni kraftangan yang dihasilkan oleh masyrakat di kamapung tersebut untuk dijadikan sebagai sumber pendapatan utama dalam menjualnya sebagai cenderamata kepada pelancong yang datang (Igi Global Dictionary) menurut Y.B Tuan Mohd Shaid Bin Rosli, di dalam mesyuarat kedua Negeri Selangor, beliau membincangkan rancangan untuk menaiktarafkan kampung tradisi melalui program kebudayaan serta warisan. Selain itu beliau juga mengesa agar pihak bertanggunjawab mengenal pasti elemen warisan yang masih dipunyai oleh kampung tardisi masing-masing (Portal Rasmi Dewan Negeri Selangor2019).. 17. FTKW. dan juga hasil daripada perbuatan dahulu untuk mengekalkan kehidupan adalah.

(19) Antaranya ialah Kajian terhadap Kampung Budaya Sarawak dari aspek pengurusan pemasaran. Kajian yang dijalankan oleh Puteri Salha (2015) ini dijalankan untuk melihat keberkesanan pihak pengurusan di dalam memasarkan kampung hudaya ini serta mempromosikan dan melestarikan budaya tradisi masyarakat Sarawak. Menurut kajian yang dijalankan ini juga mengatakan bahawa kampung budaya Sarawak ini tidak berada di bawah pengurusan kerajaan oleh itu, ia mengalami kesukaran di dalam pengurusan pemasaran ini. Kajian ini juga bertujuan untuk mempamerkan kepelbagaian budaya etnik Sarawak dan juga tradisi mereka di dalam penghasilan produk-produk yang berkualiti tinggi serta berinovatif. Kajian ini juga dikatakan untuk memenuhi kehendak dalam menjadikan kampung budaya Sarawak ini sebagai pusat kebudayaan yang bertaraf dunia (Students Repo UM 2015) Pada tahun 2017 pula kajian terhadap peranan Kampung Budaya Sarawak turut dijalankan oleh Nur Auni Ugong dan juga Bilcher Bala. Di dalam kajian ini mereka mementingkan peranan kampung ini di dalam usaha bagi mempamerkan warisan ketara dan juga usaha untuk memulihara warisan ini. Mereka juga telah membuat pelbagai analisis terhadap bentuk pameran yang dijalankan serta jenis artifak yang yang terdapat di kampung tersebut. Selain itu penambah baikan di dalam pengurusan juga turut dikaji bagi memenuhi kehendak kajian. (Jurnal Borneo A khailogia 2017). Kajian yang dilakukan ini telah menyumbang kepada pemuliharaan warisan Kampung Budaya Sarawak ini. Dengan adanya kajian ini, pihak yang bertanggunjawab telah mengambil inisiatif dengan mempamerkan tradisi etnik Sarawak ini di muzium Sarawak. Ia bukan sahaja mempamerkan tradisi etnik ini malah ia juga memperkenalkan artifak seperti peralatan memasak traditional, peralatan muzik traditional dan sebagainya kepada pelancong. (Hasrul Wayne 2021).. 18. FTKW. Terdapat beberapa kajian yang lepas mengenai kampung budaya..

(20) Pihak berkepentingan Pihak. berkepentingan. adalah. individu. atau. organisasi. yang. bertanggunjawab di dalam mengawal, mengurus atau mengarahkan sebuah organisasi serta pelupusan dana dan aset, pihak bertanggunjawab juga dikatakan sebuah pihak atau individu yang bertanggunjawab di atas pengelolaan, pengembangan, kualiti dan penyampaian yang dapat diserahkan mengikut proses yang telah disepakati. (Law Insider Dictionary 2021). Di Malaysia pihak berkepentingan di dalam menguruskan sektor pelancongan adalah Menteri Pelancongan Seni dan Budaya iaitu MOTAC. Pada awalnya motac dikenali sebagai jabatan pelancongan pada tahun 1959, setelah kementerian menekankan kepentingan sektor pelancongan, (MOTAC) telah diberikan nama baru iaitu kementeriaan dan kebudayaan, kesenian dan pelancongan pada tahun 1992, kerajaan juga telah menubuhkan kementerian khas yang berkaitan hal pelancongan, setelah itu, pada tahun 2018 (MOTAC) diberikan nama baru iaitu kementerian pelancongan seni dan budaya. Peranan (MOTAC) di dalam sektor pelancongan adalah menggubal, menganalisis, mengkaji serta menguruskan produk pelancongan dengan baik. (MOTAC 2019). Di samping itu, pihak yang berkepentingan di dalam melindungi, memelihara, mempromosikan serta memulihara warisan di Malaysia adalah Jabatan Warisan Negara iaitu (JWN). Jabatan ini ditubuhkan pada 1 mac 2006 yang mempunyai pecahan jabatan seperti jabatan Muzium dan Antikuiti serta Bahagian Warisan KEKWA yang juga berkait rapat dengan kementerian pelancongan seni dan budata (MOTAC) (Portal Rasmi Jabatan Warisan Negara 2016).. 19. FTKW. 2.3.

(21) Definisi Pelancongan Definisi pelancongan mempuyai pelbagai maksud dan juga pandangan serta pendapat daripada pelbagai pihak yang terlibat di dalam industripelancongan ini, ianya dikatakan terlibat sama ada secara langsung dan tidak langsung. Industri pelancongan ini juga melibatkan pelbagai organanisasi seperti, penginapan, pengangkutan, pendidikan pihak kerajaan serta bukan badan kerajaan. Menurut United Nations World Tourism Organization iaitu (UNWTO) meletakkan definisi pelancongan sebagai aspek yang merangkumi aktiviti masyarakat yang mengembara luar daripada kawasan persekitaran mereka serta tinggal tidak lebih selama satu tahun untuk bersantai, urusan perniagaan serta mempunyai tujuan yang lain. Pelancongan dan megembara mempunyai konsep yang berbeza pelancongan adalah untuk melakukan aktiviti bagi memuaskan perasaan manakala mengembara pula adalah bertujuan untuk melakukan pekerjaan (Definition of Tourism 2010). Jenis pelancongan mempunyai perbezaan yang tersendiri mengikut objektif yang dikendaki dengan tujuan yang sesuai. Terdapat enam jenis pelancongan iaitu, pelancongan santai, pelancongan kesihatan, pelancongan transit, melawat pelancongan,. pengurangan. jarak. pelancongan. dan. juga. pelancongan. professional, menurut Professor Turtureanu Anca pelancongan santai adalah dikmaksudkan dengan percutian, dan percutian ini merupakan konsep penting di dalam pelancongan kepada masyarakat bandar yang mengalami tekanan kerja untuk melakukan aktiviti yang menenangkan minda. Selain itu, pelancongan kesihatan pula melibatkan keperluan perubatan dalam masa jangka yang panjang. Di samping itu, pelancongan transit dikatakan sebagai persinggahan satu tempat ke tempat yang lain untuk sampai ke tempat yang dituju. Seterusnya, bagi pelancongan jenis melawat pula adalah sepeti melawat saudara mara atau kenalan dengan jangka masa yang lebih lama dengan pengetahuan pelbagai tempat untuk bersiar-siar. Bagi pelancongan pengurangan jarak pula merupakan pelancongan yang melakukan pergerakan yang 20. FTKW. 2.4.

(22) jarak ke sesuatu tempat yang dikehendaki. Pelancongan professional pula merupakan pelancongan yang melibatkan urusan kerja (Economica, Vol 4, No 1 2008). Pelancongan. di. Malaysia. pula. sangat. mengutamakan. terhadap. ekopelancongan, ia merupakan salah satu pelancongan yang melibatkan pengembaraan ke kawasan yang kaya dengan khazanah alam semula jadi dan juga mempunyai konsep bagi memelihara alam sekitar serta meningkatkan keharmonian masyarakat setempat, menurut Menteri Pelancongan Seni dan Budaya (MOTAC) Dato Mohamaddin Ketapi, konsep inap desa yang ditawarkan mampu memberikan peluang kepada pelancong luar negara untuk merasakan kehidupan yang berlatar belakangkan suasana di kampung. Mereka juga dapat merasakan keunggulan serta kelainan kehidupan yang dijalankan. Selain itu, mereka juga berpeluang menatap keindahan Khazanah alam yang terpelihara dengan kepelbagai scientific alam seperti hutan tropika yang kaya dengan diversity kehidupan habitat flora dan fauna, keunikan sungai serta kemegahan air terjun yang menarik dan juga pantai yang indah (Sinar Harian 2019). MOTAC juga dikatakan Berjaya memperkasakan pelancongan kebudayaan di bawah sektor ekopelancongan, pelancong yang datang bukan sahaja mampu merasai keindahan alam semula jadi, malah mereka juga dapat meneroka keunggulan warisan dan sejarah di Malaysia (Berita Harian 2020) hasil yang didapati daripada kajian yang dilakukan oleh Universiti kebangsaan Malaysia bersama Pusat Pengajian Sosial Pembangunan dan Persekitaran yang bertajuk, Pelancongan Budaya di Koridor Ekonomi Wilayah Pantai Timur (ECER): Isu dan Cabaran 2017).. 21. FTKW. memerlukan tempoh beberapa jam sehingga sehari atau seharian oleh kerana.

(23) seperti Terengganu, Kelantan dan juga Pahang yang mewah dengan kepelbagaian produk yang bernilai tinggi oleh masyarakat tempatan mengikut budaya tersendiri. Oleh itu, ia telah dijadikan sebagai aset utama tempat pelancongan budaya di Malaysia. Isu yang dihadapi di dalam mebangunkan kawasan ini sebagai tempat pelancongan budaya di wilayah ini adalah melibatkan isu politik, isu Bahasa dan juga isu pewaris. Manakala cabaran yang dihadapi pula adalah kesukaran dalam komunikasi oleh kerana pengetahuan Bahasa dalam kalangan masyarakat dan pekerja sektor pelancongan sangat terhad, selain itu sokongan kewangan juga menjadi salah satu cabaran utama dalam menaik tarafkan produk pelancongan ini. 2.5. Mempromosikan Produk Mempromosikan Produk adalah bermaksud menyebarkan maklumat mengenai produk yang ingin diperkenalkan sama ada dari segi jenama produk serta syarikat yang menghasilkan produk tersebut kepada calon pembeli dengan niat untuk menjana keuntungan dan mengembangkan kesetiaan jenama. Menurut istilah di dalam pemasaran pula promosi adalah aktiviti komunikasi yang dijalankan oleh individu atau sebuah syarikat dengan jaringan komuniti yang luas untuk tujuan dalam memperkenalkan sesuatu perkhidmatan atau barang kepada masyarakat serta untuk mempengaruhi komuniti masyarakat yang lebih luas dalam membeli dan menggunakan produk yang dihasilkan. Menurut Hyper Boyd promosi adalah usaha menyakinkan masyarakat dalam menerima produk yang diperkenalkan dengan konsep serta ideal yang dihasilkan (Business Promotion 2019). Terdapat beberapa jenis promosi. Antaranya ialah Promosi yang merangkumi iklan, siaran akhbar serta promosi pengguna seperti skema, diskaun dan juga peraduan. Selain itu, promosi ini juga merangkumi diskaun perdagangan, percuma, perjalanan insentif, anugerah dan sebagainya. Promosi penjualan adalah sebahagian daripada usaha promosi keseluruhan. Menurut Zuhainy Zulkifli (2019) dalam memperkasakan warisan budaya, mengadakan promosi di dalam 22. FTKW. Di dalam kajian ini menerangkan tentang kobolehan wilayah pantai timur.

(24) terhadap warisan kini. Dengan adanya kerjasama daripada pihak pengurusan Persatuan Pendidikan Seni Pulau Pinang dan juga George Town World Heritage Incorporated (GTWHI) usaha di dalam mempromosikan warisan budaya ini mampu dijalankan melalui proses pendidikan terhadap pelajar serta pendidik. Projek yang dilaksanakan ini mempunyai pelbagai elemen budaya yang diketengahkan oleh arwah seniman Agung P.Ramlee dari segi filem serta lagu yang mempunyai nilai moral yang tinggi (Berita Metro 2019).. 2.6. Pembangunan Pembangunan mempunyai pelbagai maksud, kebiasanya pembangunan bermaksud sesuatu usaha yang telah dilakukan bagi mengubah masyarakat atau negara yang mundur kepada negara yang lebih maju seperti taraf hidup rakyat, peluang pekerjaan, makanan dan sebagainya. Menurut Dudley Seers pada tahun (1996), telah menyatakan sedikit sebanyak tentang pembangunan di dalam bukunya yang bertajuk ‘development theory: four critical studies’. Beliau telah menyatakan bahawa pembangunan pasti merupakan konsep normatif yang bersinonim hampir sama dengan peningkatan, untuk membantu dalam membaiki dasar nasional dan antarabangsa. Selain itu, Josep E Stigliz meluahkan pendapat beliau tentang pembangunan di dalam buku yang ditulis olehnya bertajuk ‘Making Globalization Work’ menyatakan bahawa proses pembangunan negara maju adalah daripada manafaat globalisasi ekonomi, politik serta perindustrian pesat yang telah dibentuk mengikut kehendak tersendiri serta mampu meningkatkan kesejahteraan negara yang miskin di dunia. Di samping itu, Pembangunan juga dimaksudkan dengan budaya, komuniti serta perwakilan. Menurut jurnal yang dihasilkan oleh Su Braden, Majori Mayo (1999) budaya merupakan reka bentuk kehidupan dalam pembangunan masyarakat yang merangkumi daya saing serta mempunyai perbezaan budaya.. 23. FTKW. program pendidikan warisan budaya mampu melahirkan masyarakat yang prihatin.

(25) dalam menangani kemelesetan ekonomi, oleh itu pembangunan sektor ini merupakan langkah yang terbaik di dalam menjaga nilai mata wang serta imej negara. Timbalan Perdana Menteri Datuk Seri Dr Wan Azizah Wan Ismail (2018) telah menekankan kepada aspek perindustrian pelancongan serta kestabilan politik di dalam pembangunan ekonomi negara, dengan penekanan ini pembangunan industri pelancongan ini juga mampu memberikan kesan yang sangat besar di dalam pembangunan masyarakat serta pembangunan negara (Berita Harian 2018).. 2.7. Kemudahan infrastruktur Pembangunan infrastruktur telah menjadi topic hangat yang sering diperdebatkan oleh para sarjana daripada pelbagai negara, mereka telah menggunakan aspek pembangunan infrastruktur sebagai parameter dan indeks untuk mengukur kemampuan setiap negara bagi menyelesaikanya secara global. Hal ini berlaku kerana kemudahan asas sangat berkait rapat dengan kesejahteraan penduduk umum di mana-mana negara dan ia juga dijadikan menjadi kayu ukur prestasi kepimpinan di sesebuah negara (Opawole, Jangboo, Bababola & Babatunde, 2012). Infrastruktur merupakan struktur asas sesuatu organisasi atau sistem yang menyediakan kemudahan dan perkhidmatan asas kepada masyarakat untuk pembangunan dan pertumbuhan seperti kemudahan pendidikan, kesihatan dan juga pengangkutan, manakala bekalan tenaga eletrik dan sebagainya (Kamus Dewan Edisi Keempat) pula merupakan infrastruktur yang merangkumi kemudahan fizikal kepada masyarakat umum yang melibatkan industri, bangunan, jalan, jambatan, dan pemerintahan untuk membangunkan sesebuah negara. Sulivan dan Sheffrin mempunyai pendapat yang sama bahawa sektor ekonomi yang mempengaruh pembangunan infrastruktur sesuatu negara (Sulivan, A, Sheffrin M. 2003). 24. FTKW. Kepentingan pembangunan dalam sektor pelancongan juga sangat penting.

(26) perhatian masyarakat serta pelancong dari luar. Berdasarkan hasil kajian yang telah dilakukan Er Ah Choy (2013) di dalam Pembangunan Pelancongan Lestari di Melaka: Perspektif Pelancongan ada menyentuh tentang kemudahan asas dan juga penjagaan jala raya yang baik di tempat pelancongan warisan ini. Kemudahan pengangkutan yang murah juga turut disediakan seperti monorail, ia bukan sahaja murah malah mampu menjaga ekosistem alam secara lestari. Dan di dalam kajian ini juga ada menyatakan tentang ketidakpuas hatian penduduk terhadap penggunaan monorail ini kerana perkhidmatanya yang sering tergendala. Oleh itu penambah baikan haruslah dijalankan agar pelancong berasa selesa (Malaysia Journal of Society and Space 2013). 2.8. Kemudahan pengangkutan Pengangkutan adalah merupakan salah satu pergerakan sesuatu benda atau objek yang banyak daripada satu tempat ke tempat yang ingin dituju, pengangkutan ini juga dikatakan sebagai pergerakan yang mempunyai kekuatan sedikit dalam masa yang singkat. Perkembangan sesebuah bandar mengikut geografi bagi membina jalan adalah salah satu sumbangan di dalam perkembangan pengangkutan yang dikatakan sebagai kenderaan, terdapat tiga jenis pengangkutan antaranya ialah pengangkutan darat, pengangkutan di atas air dan juga pegangkutan melalui udara (Charles H. Cooley 1894) revolusi pengangkutan Terjadi apabila berlaku perdagangan besar-besaran, oleh itu, pengangkutan telah mengalami perubahan yang drastic mengikut perkembangan dunia daripada kereta kuda, kenderaan berkuasa wap sehinggalah kenderaan yang menggunakan teknologi tinggi, pengangkutan yang berat seperti kapal besar telah digunakan untuk menjalankan kegiatan pemungahan barang yang mempunyai kapasiti yang besar (The Transportation Revolution 1815-1860). Apa yang paling penting adalah pengangkutan untuk sektor pelancongan, hal ini kerana sektor pelancongan ini sangat penting untuk perkembangan ekonomi negara. di mana sektor ini merupakan lubuk emas di dalam mendapatkan keuntungan yang tinggi bagi membantu perkembangan negara. Oleh itu, ianya 25. FTKW. Sesungguhnya infrastruktur memainkan peranan penting di dalam menarik.

(27) juga boleh dikatakan sebagai elemen tarikan pelancong yang terpisah, contohnya seperti pelayaran, kereta api dan juga perjalanan bot di sepanjang sungai. Antara jenis pengangkutan berteknologi tinggi kini adalah kereta Api yang memudahkan perjalanan masyarakat serta pelancong (Rufat Mammadov 2012) Menurut kajian yang telah dilakukan oleh pelajar daripada university kebangsaan Malaysia di dalam ‘Predicting the Use of Public Transportation: A Case Study From Putrajaya, Malaysia’. Ada menyatakan tentang penggunaan kenderaan sendiri menyumbang kepada masaalah kesesatan jalan raya dan pencemaran udara. Oleh itu, pihak kerajaan. telah. memainkan. peranan. dengan. menyediakan. kemudahan. pengangkutan awam yang lebih murah, cepat dan selamat (The Scientific W. Journal 2014).. 26. FTKW. sangat penting untuk para pelancong mempunyai kemudahan ini. Pengangkutan.

(28) Kerangka Teori. FTKW. 2.9. Rajah 2: Piramid hierarchy of need Sumber: Google Image, 2007 Pengkaji telah menggunakan teori Maslow hierarchy of need yang merupakan ideal psychology iaitu teori yang menekankan tentang keperluan setiap individu iaitu hak asasi manusia, yang dikatakan bebas melakukan apa-apa untuk mencapai makna kehidupan yang sebenar dan juga motivasi untuk meningkatkan semangat individu dalam mancapai sesuatu matlamat tanpa mengira budaya, persekitaran serta perbezaan generasi. Teori hieraky maslow ini mempunyai lima tahap yang berbeza, lapisan bawah pyramid merupakan keperluan fizikal asas, contohnya seperti makanan, air, tidur dan sebagainya lapisan kedua bawah pula keperluan untuk merasakan keselamatan seterusnya, lapisan ketiga bawah pula merangkumi keperluan psikologi dan sosial iaitu interaksi sesama manusia sama ada cinta, persahabatan dan sebagainya akhir sekali, lapisan teratas pula merupakan keperluan harga diri contohnya seperti memenuhi kenhendak diri sendiri (Jurnal Hadhari 2018). Teori Maslow ini juga telah digunakan dalam aspek kepuasan pelancongan, hal ini kerana setiap individu mempunyai keinginan dalam sesuatu perkara seperti melancong, bersiar-siar setelah penapat menghadapi reakiti kehidupan yang penuh dengan cabaran serta tekanan. Oleh itu, pelancong yang datang mestilah menginginkan perkhidmatan yang baik, oleh itu, ia akan menjadikan satu motivasi kepada. organisasi. yang. mendiakan. perkhidmatan. untuk. menyediakan. kemudahan serta khidmat yang baik agar kepuasan pelanggan dapat dipenuhi (Jurnal Hadhari 2018). 27.

(29) METODOLOGI KAJIAN 3.0. Pengenalan Di dalam metodolgi kajian ini pengkaji akan mengulaskan kaedah-kaedah metodologi yang telah digunakan dalam menyiapkan kajian ini. Kaedah-kaedah metodologi kajian ini telah dipilih mengikut kesesuaian kajian yang telah dilakukan oleh pangkaji bagi memudahkan pencarian maklumat yang benar. Hal ini adalah untuk lebih mempercepatkan pencarian maklumat oleh pengkaji dalam menyiapkan tugasan yang telah diberikan ini. Kaedah ini juga digunakan untuk memudahkan pengkaji dalam membuat analysis data yang tepat dengan baik. Metodologi kajian ini juga merupakan salah satu kaedah serta teknik pengumpulan data dan juga menganalisis agar data yang diperolehi atau bukti yang dihasilkan mampu menyokong kajian yang telah dihasilkan. Menurut kamus dewan edisi keempat, metodologi ini membawa maksud kepada sistem yang merangkumi prinsip serta kaedah yang digunakan di dalam kajian. (Kamus Dewan 2010).. 3.1. Pendekatan Kajian Setiap penyelidikan yang dilakukan akan bermula dengan pelbagai permasaalahan. yang. menjadi. persoalanan. kepada. pengkaji,. daripada. permasaalahn yang timbul pengkaji hendaklah memilih kaedah pendekatan kajian yang baik untuk mengumpul maklumat serta data yang dikehendaki. Oleh itu, pendekatan kajian yang dipilih ini hendaklah mengikut matlamat dan juga objektif yang telah ditetapkan. (Sazana Muhamed 2010) menerusi pendekatan kaedah campuran yang menggabungkan data dan maklumat kualitatif dan kuantitatif, pengkaji mampu menerangkan keadaan yang sebenar tentang apa yang berlaku di kawasan kajian. Pengkaji menjalankan kajian dengan menggunkan kaedah temubual dan juga soal selidik untuk mendapatkan maklumat yang jelas dan tepat.. 28. FTKW. BAB III.

(30) Reka bentuk kajian Reka bentuk kajian merupakan salah satu pelan tindakan bagi. memperlihatkan dengan terperinci bagaimana sesebuah kajian yang akan dijalankan, reka bentuk kajian ini juga berfungsi sebagai rujukan atau panduan untuk membantu pengkaji di dalam mengumpul maklumat dan juga data yang diperolehi, ia juga mampu menjadi model di dalam menganalisis maklumat yang dikaji. (Sabitha 2006) Selain itu, Reka bentuk kajian ini juga merupakan salah satu tatacara di dalam pengolahan data yang telah dikumpulkan melaui perancangan yang sistematik terhadap konsep pembentukkan di dalam rangkaian hubungan di antara pemboleh ubah yang telah terlibat di dalam kajian. Selain itu, reka bentuk kajian ini juga menjurus kepada Cara penyelidikan dan juga pengkaji dalam mengendali kajian yang telah dijalankan, prosedur atau teknik yang digunakan untuk menjelaskan jenis masaalah serta isu yang telah dihadapi oleh penyelidik dan pengkaji ini. Reka bentuk kajian yang telah digunakan oleh pengkaji seperti pendekatan dalam kaedah pemerhatian, temubual, bahan audiovisual dan juga dokumen serta laporan mampu membantu pengkaji di dalam memperolehi maklumat yang jelas dan tepat. 3.3. kaedah kajian Terdapat beberapa kaedah kajian yang dapat dilakukan oleh pengkaji, namun begitu, kaedah kajian yang spesifik hendaklah digunakan agar data atau maklumat yang dikehendaki mudah untuk didapati. Kaedah kajian yang menyeluruh hendaklah ditimbangkan pengunaanya. Hal ini kerana untuk kajian yang akan dilakukan ini, maklumat atau data yang tepat hendaklah benar dan selaras dengan kehendak kajian. Oleh itu, pengkaji telah memilih untuk menggunakan kaedah campuran iaitu Kualitatif dan juga Kuantitatif dalam menyelesaikan kajian kes ini.. 29. FTKW. 3.2.

(31) Maksud kaedah kualitatif adalah proses di mana sesuatu penyelidikan yang menghasilkan data serta gambaran yang boleh diamati (lexy, 2007). Kaedah ini bergantung kepada ilmu pngetahuan sosial secara fundamental, ia juga bergantung kepada pengamatan manusia di dalam kawasanya yang tersendiri serta orang-orang yang dikatakan berkait dengan Bahasa dan peristilahanya (Krik & Miller, 1986) kaedah kualitatif ini kebiasanya digunakan untuk kajian kes, hal ini, kerana penyelidikan yang dilakukan memerlukan keserasian yang tepat dengan kajian. Antara kaedah yang dilakukan adalah, pemerhatian, temu bual, kajian sejarah dan sebagainya. Kaedah kualitatif yang dilakukan oleh pengkaji adalah kaedah pemerhatian. secara. langsung. dan. temubual,. pengkaji. telah. menemubual beberapa informan yang merupakan pegawai daripada Jabatan Pelancongan Negeri Terengganu dan juga kakitangan Kampung Budaya Terengganu untuk mendapatkan data. Berikut merupakan Nama-nama responden yang ditemubual. BIL 1 2 3 4 5. NAMA TEMPAT TEMUBUAL En. Mohamad Zaidi Bin Jabatan Pelancongan Sulong Negeri Terengganu Pegawai Kebudayaan (JPN) EN. Puad Bin Daud Kampung Budaya Pengurus (KBT) Terengganu En. Muhammad Amirul Hakim Kampung Budaya Bin samsuddin Terengganu Penerangan (KBT) Cik Fatin Noorshafika Bt Kampung Budaya Abdul Rasid Terengganu Penerangan (KBT) Pn. Rabiatul Adawiyah binti Kampung Budaya Muhammad Terengganu Penerangan dan Pendemo (KBT) Jadual 3.1: Senarai Nama Responden Sumber: Kajian Lapangan, 2021 30. FTKW. 3.3.1 Kaedah Kualitatif.

(32) Kuantitatif merupakan kaedah kajian yang menggunakan dan melibatkan statistik bilangan responden yang banyak untuk mengumpul data dan maklumat yang jelas (Krejcie & Morgan, 1970) pendekatan kuantitatif juga dikatakan mempunyai struktur dan juga darjah kekaburan yang sangat sedikit, ia juga mempunyai maksud yang jelas, mempunyai corak liner dan penjadualan yang tepat. Kajian ini melibatkan skop kajian yang besar dan juga bersifat deskriptif di dalam penghuraian. maklumat. yang. telah. dikaji,. kaedah. ini. tidak. mementingkan data yang berbentuk numerikal dan lebih menumpukan kepada proses-proses kajian (Nikel & Dime 2006). Bagi kaedah kuantitatif, pengkaji telah menggunakan borang soal selidik yang diberikan kepada informan dengan menggunakan teknik kebarangkalian rawak mudah iaitu dengan menggunakan sample size calculator. yang menggunakan. tahap. keyakinan. 95. %. untuk. mendapatkan sample yang diingini. Sebanyak 300 orang responden telah dipilih dengan secara rawak. Pengkaji juga telah memilih responden daripada Penduduk Kampung Atap Zink kerana berdekatan dengan Kampung Budaya Terengganu. 3.4. Pengumpulan Data Bagi pengumpulan data pula, ia merupakan salah satu proses dimana melibatkan semua data yang dikumpulkan akan diukur untuk melihat keberkesannanya terhadap masaalah yang telah dikaji oleh pengkaji. Oleh itu, proses di dalam pengumpulan data ini telah melibatkan proses bagaimana sesuatu data diklasifikasikan bagi membuat pemerhatian terhadap sesuatu yang berlaku, mencatat dan dihipunkan, memilih serta mengasingkan data serta memahami bila ia akan digunakan. Pengkaji hendaklah merujuk kepada persoalan dan objektif kajian untuk memastikan keserasian dalam hasil dapatan kajian pengkaji. 31. FTKW. 3.3.2 Kaedah Kuantitatif.

(33) bahagian, antaranya ialah data primer dan juga data sekunder, data primer merupakan data asal iaitu data yang benar tanpa tokok tambah daripada pihak yang lain. Manakala data sekunder pula adalah daripada sumber data yang telah dihasilkan oleh penyelidik lain untuk dijadikan bahan maklumat di dalam kajian yang dihasilkan ini.. 3.4.1. Datar Primer Menurut sabitha marica (2005), informasi primer ini merupakan pengiraan ke atas ciri-ciri, kejadian, fakta ataupun ukuran ke atas sesuatu peristiwa yang boleh diambil kira. Maklumat yang telah dikumpulkan boleh dirangkumi dengan ribuan pemerhatian. Records ini merupakan statistik asal yang telah dikumpulkan secara khusus untuk menjawab soalan kajian, statistik ini juga dikumpul oleh pengkaji bagi menguji hipotesis di dalam kajian yang dilakukan. Sumber atau maklumat data yang diperolehi dikumpul melalui eksperimen atau kajian lapangan, seperti soal selidik, temu bual dan sebagainya.. 3.4.2 Data Sekunder Data sekunder merupakan data yang telah dikumpulkan oleh pengkaji lain dan data ini digunakan untuk menjawab persoalanan kajian yang telah dijalankan oleh pengkaji. Data sekunder ini merupakan datadata yang diperolehi daripada jurnal, buku, majalah, rekod-rekod lepas, laporan dan dokument, internet, tesis, cerpen, surat khabar dan sebagainya. Data sekunder ini juga dapat diperolehi melalui tayangan video dan juga tayangan gambar. Data ini sangat mudah didapati serta menjimatkan masa dan Kos.. 32. FTKW. Sumber data yang digunakan telah dibahagikan kepada beberapa.

(34) Persempelan Data Persempelan data merupakan data yang dikumpul melalui subjek, perkara atau benda yang digunakan untuk mendapatkan data yang diingini. Menurut Kamus Dewan Bahasa edisi keempat persempelan adalah proses di mana sampel yang dipilih merupakan secara rawak. Pengkaji telah memilih untuk menggunakan dua kedah persampelan iaitu persampelan tidak kebarangkalian snow ball dan juga kebarangkalian rawak mudah. kebarangkalian rawak mudah ini digunakan untuk menentukan populasi masyarakat yang dipilih sebagai sample kajian, populasi masyarakat yang dipilih adalah tertumpu di kawasan kampung losong oleh pengkaji, pengkaji akan mengedar borang soal selidik kepada masyarakat tempatan seramai 40 orang untuk mencapai objektif yang ketiga. manakala kaedah persampelan tidak kebarangkalian snow ball pula digunakan untuk mendapat hasil yang lebih baik dengan memilih sample yang mempuyai ciri-ciri yang ditetapkan, seperti menemubual penjawat pengurusan sesuatu organisasi sehingga mendapat maklumat yang dinggini. Dari satu sample sehingga ke sample seterusnya. Sehinggala objectif yang dingini tercapai.. 33. FTKW. 3.5.

(35) Analisis Data. FTKW. 3.6. Rajah 4: Proses analisis Data Sumber: Kajian Lepas, 2019 Analisis data merupakan satu tahap proses penyelidikan yang dijalankan dimana, semua data mentah yang telah dikumpulkan dapat diproses bagi menjawab kepada masalah yang di hadapi. Analisis data ini juga dikatakan sebagai pengurusan dan pemprosesan data dalam sesuatu kajian yang dilakukan. Data yang diperolehi Akan di analisis dengan menggunakan teknik statistic. Langkah yang dilakukan untuk memproseskan data adalah dengan memindahkan data daripada instrument penyelidikan seperti soal selidik ke dalam sistem komputer untuk di analisis. Antaranya ialah, menentukan soalan, menetapkan keutaman yang jelas, mengumpul data, menganalisis data dan menafsirkan data. (Suhairi Norhisham 2019). Merujuk kepada jadual yang telah ditetapkkan untuk menganalisi data yang diperolehi hendaklah dijalankan melalui Proses transkripsi, ia merupakan Teknik peralihan rakaman video kepada bentuk teks dan juga penulisan. Pembacaan semula pula merupakan salah satu aktiviti Membaca semula dan meneliti kembali penulisan yang dilakukan dengan maklumat yang diperolehi. Setelah itu, Pemilihan tema dan sub tema dibahagikan ketika proses pembacaan semula selesai dijalankan. Sesudah itu proses untuk menyatukan data mengikut bahagian yang ditetapkan telah dilakukan dengan menggunakan teknik metodologi bagi. 34.

(36) siap (Suhairi Norhisham 2019). Selain itu, analisis Diskriptif juga digunakan untuk menganalisis data-data yang telah dikumpul ini. Analisis Diskriptif ini merupakan statistik yang telah digunakan oleh pengkaji bagi menganalisis data dan maklumat dengankaedah menggambar atau mediskripsikan data-data yang terkumpul (Ayu Sendari 2019) analisi ini dibuat dengan menggunakan pengujian mod,min dan juga medium bagi memperolehi data yang lengkap. Mod merupakan sesuatu nilai yangkerap diulang yang dapat diperolehi daripada data kualitatif dan juga kuantitatif. Seterusnya, Min pula merupakan kaedah bagi memperolehi nilai purata yang dicari dengan menggunakan formula min yang telah ditetapkan. Di samping itu, Medium pula adalah nilai sesuatu data yang telah disusun menaik atau menurun mengikut kaedah medium yang telah ditentukan (Dr Fauzi Hussin 2019).. 35. FTKW. mendapat hasil kajian yang baik untuk dijadikan satu laporan kajian yang sudah.

(37) DAPATAN KAJIAN 4.0. Pengenalan Bab ini membincangkan tentang data-data yang telah dikumpul mengikut objektif yang dingini oleh para pengkaji. Antara kaedah yang digunakan oleh pengkaji untuk pengutipan data adalah dengan menggunakan kaedah temubual, di mana pengkajia akan menemubual seseorang untuk mendapatkan data mengenai pihak yang bertanggunjawab di dalam mempromosikan kampung budaya Terengganu ini. Selain daripada itu, pengkaji juga telah mengedarkan borang soal selidik di kampung yang berdekatan dengan Kampung Budaya Terengganu untuk mengumpul data mengenai kajian terhadap kesan kewujudan kampung budaya Terengganu ini terhadap masyarakat tempatan.pengkaji juga telah memerhati yang diperolehi melalui kajian lapangan yang dilakukan sehingga data yang dikumpul itu mencapai apa yang diingini. Data-data yang diperolehi ini akan dianalisiskan bagi menyiapkan kerja kajian yang telah ditetapkan kepada pengkaji.. 4.1.. Pihak yang bertanggungjawab mempromosikan Kampung Budaya Terengganu. 4.1.1. Jabatan Pelancongan Negeri Terengganu Jabatan pelacongan ini ditubuhkan di bawah kementerian perdagangan Malaysia pada tahun 1959, jabatan ini sangat penting di dalam merialisasikan rancangan Malaysia ke-2 iaitu kepentingan industri pelancongan kepada ekonomi negara, jabatan ini berfungsi sebagai unit merancang dan merangka kawasan pembangunan. Selain itu, ia juga berusaha di dalam membangunkan kemudahan infrastruktur kemudahan awam dan sosial. Seterusnya, jabatan ini juga merangka program serta aktiviti pembanguanan pelancongan dan juga memproseskan permohonan program serta aktiviti-aktiviti yang berasaskan pelancongan. Menurut Pegawai kebudayaan, jabatan pelancongan negeri Terengganu iaitu Mohamad Zaidi Bin Sulong, Kampung budaya Terengganu merupakan produk terbaru yang berada di bawah jagaan jabatan pelancongan negeri 36. FTKW. BAB EMPAT.

(38) pelancong ke kawasan ini, menurut beliau kampung ini ataupun rumah-rumah lama tersebut telah lama ditinggalkan begitu sahaja, oleh itu, jabatan telah mengambil keputusan untuk tidak membazirkan khazanah negeri dengan mengangkatnya sebagai satu produk pelancongan yang selari dengan produkproduk yang lain. Penglibatan jabatan pelancongan sangat penting di dalam memastikan kampung budaya Terengganu ini dipelihara dengan baik. Asalnya, bermulanya penubuhan kampung budaya Terengganu ni disebabkan ada pembaziran terhadap khazanah warisan, makna kata baru lagi nk naik tempat ni, kita jumpa rumahrumah lama yang traditional ini dalam keadaan yang kurang elok la, makna kata, usang macam nak roboh. Untuk pastikan warisan ini dijaga, kami memutuskan untuk mengembalikan kegemilangan warisan rumah traditional ni. Oleh kerana projek ni kami kemukakan dulu kami la yang bertanggunjawab dalam segala urusan KBT ni. (R1 30 November, Kajian Lapangan 2021) Seterusnya, Menurut Puad bin Daud iaitu Penyelia Kampung Budaya Terengganu, jabatan pelancongan sangat memainkan peranan yang penting di dalam memastikan produk ini sering mendapatkan sambutan yang ramai, oleh itu, pelbagai rancangan serta program telah dirangka untuk menghidupkan kembali kawasan kampung ini ataupun tempat rumah-rumah lama yang didirikan ini. Menurut beliau lagi kakitangan khas telah dihantar ke kampung budaya untuk memeriahkan lagi program yang sering diadakan pada setiap hujung minggu. Jelaslah di sini bahawa bukan sahaja majlis bandaraya kuala Terengganu sahaja yang memainkan perana penting malah jabatan pelancongan juga merupakan pemangkin serta pengerak utama di dalam memajukan produk warisan di kuala Terengganu. Kalau ikutkan, Pihak yang paling penting dalam mengendalikan KBT ni adalah Jabatan Pelancongan Negeri Terengganu la, sebab KBT ni memang under JPNT. Biasanya la JPNT yang menguruskan mengenai kakitangan yang jaga KBT, pastu hal yang berkaitan perangkaan program yang dijalankan juga JPNT la yang bertanggunjawab. 37. FTKW. Terengganu. Ia merupakan sumber terbaru di dalam menarik minat para.

(39) 4.1.2. Majlis Bandar Raya Kuala Terengganu Majlis bandaraya kuala Terengganu merupakan jabatan yang telah ditubuhkan di atas persetujuan pihak berkuasa negeri Terengganu pada tahun 1978, di bawah majlis bandar raya kuala Terengganu ini terdapat gabungan jumaah bandaran kuala Terengganu serta empat majlis tempatan. Jabatan ini berfungsi di dalam perkhidmatan bandar dan kawalan bangunan iaitu memastikan segala bentuk pembangunan hendaklah mengikut perancangan yang telah diaturkan tidak kiralah daripada pihak majlis atau swasta, hal ini adalah untuk mengelakkan daripada berlakunya ketidakseimbangan sosial, fizikal dan juga ekonomi, mereka juga bertanggunjawab di dalam meneliti dan juga menilai permohonan untuk mendirikan bangunan mengikut kawalan perundangan semasa. Selain itu, ia juga berfungsi sebagai menyemak kawasan bangunan, tempat meletak papan tanda dan juga iklan, di samping itu ia juga bertanggunjawab di dalam pembinaan dan juga penyelenggaraan infrastruktur seperti kemudahan awam, pengurusan lalulintas dan sebagainya. Akhir sekali jabatan ini juga memainkan peranan penting di dalam perancangan dan juga prasarana pelancongan. (Majlis Bandaraya Kuala Terengganu, 2021) Menurut En Mohamad Zaidi bin Sulong, Kampung Budaya Terengganu ini juga dipantau oleh Majlis Bandar Raya Kuala Terengganu dari segi kegiatan ekonomi seperti aktiviti pertanian, pembuatan kraftangan yang dimasukkan di dalam kategori tembaga, songket, sutera, batik dan juga pembuatan bot traditional, kuala terengganu sangat terkenal dengan pelancongan yang bercirikan warisan, oleh kerana itu, ia dikenali dengan bandaraya warisan pesisiran air, jabatan ini telah mengambil langkah yang sewajarnya bagi mempertahankan seni warisan serta kesejahteraan dan juga kemakmuran rakyat. Menurut Pegawai Kebudayaan Mohamad Zaidi Bin Sulong, jabatan ini merupakan salah satu pengerak utama di dalam memastikan setiap warisan yang terdapat di kuala. 38. FTKW. (R2 30 November, Kajian Lapangan 2021).

(40) Kampung Budaya Terengganu. Haa, kalau nak ikutkan lagi Majlis Bandaraya Kuala Terengganu ni memang memainkan peranan juga, tapi sekadar untuk memastikan untuk perlesenan pembangunan dan pemantauan ekonomi la… (R1 30 November, Kajian Lapangan 2021) MBKT mempunyai banyak fungsi, Antara fungsi utamaya adalah mengenai prasarana pembangunan, walaupun sedemikian ia masih lagi memberikan perhatian kepada pembangunan ekonomi dalam industri pelancongan Negeri Terengganu. Ia sangat menitikberatkan terhadap seni budaya serta kreativiti Masyarakat Terengganu. (Ismail, Kajian Lepas 2018) 4.1.3. Muzium Negeri Terengganu Muzium negeri Terengganu ditubuhkan pada tahun 1976 setelah diluluskan oleh dewan undangan negeri pada 28 disember 1976, hasrat untuk menubuhkan muzium ini telah lama tersimpan pada tahun 1902, oleh kerana perjumpaan batu bersurat di hulu terenganu. Oleh kerana tidak mempunyai tempat yang sesuai untuk disimpan, batu bersurat ini telah dihantarkan ke singapura, namun di dalam perjanjian dengan pegawai British sekiranya Terengganu mempunyai muzium yang tersendiri maka, batu bersurat tersebut boleh diambil kembali. Oleh itu, tercetusnya semangat untuk menghasilkan muzium tersendiri pada tahun tersebut.(Muzium Negeri Terengganu) muzium ini berfungsi sebagai gedung khazanah sejarah dan budaya negara iaitu menyelamatkan dan memelihara warisan manusia dan juga persekitaran. Selain itu, ia juga berfungsi sebagai penyebar maklumat untuk mendidik masyarakat, di samping itu, ia juga memupuk semangat kesedaran masyrakat terhadap kepentingan sejarah dan juga warisan budaya Menurut Puad bin Daud iaitu Penyelia Kampung Budaya Terengganu, muzium ini juga memainkan peranan yang penting di dalam memastikan Kampung Budaya ini dipulihara dengan baik, hal ini kerana muzium ini akan 39. FTKW. Terengganu menjadi produk pelancongan yang bernilai tinggi, hal ini termasuklah.

(41) seperti konservator untuk memeriksa rumah-rumah lama yang terdapat di kawasan tersebut. Hal ini adalah untuk memastikan kawasan tersebut selamat untuk pengunjung datang melawat, mereka memastikan setiap rumah-rumah traditional di kawasan itu kukuh dan tidak membahayakan pengunjung sebelum menaiki rumah lama tersebut. Penyelenggaraan dan juga pemuliharaan rumah-rumah kat sini semua akan dipantau oleh pihak muzium, contoh, baru-baru ni, rumah traditional nelayan diarahkan tutup sebab tidak kukuh, pihak muzium bimbang takut ada berlaku kemalangan kepada pengunjung. (R2 30 November, Kajian Lapangan 2021) Menurut En. Muhammad Amirul Hakim Bin Samsuddin yang merupakan Tourist Guide disitu, penglibatan muzium Terengganu banyak menyumbangkan kepada pemuliharaan dan juga pemeliharaan rumah-rumah traditional ini sebelum dibuka untuk pengunjung melawat. Menurut beliau lagi kampung ini semuanya diselenggara oleh pihak muzium negeri Terengganu termasuklah pemantauan terhadap kerosakan serta pembaikpulih rumah-rumah traditional ini. Memang muzium negeri ada memainkan peranan, tapi sikit jew la, pihak muzium ni Cuma memberikan bantuan dari segi consultation dan juga pemeriksaan rumah-rumah lama la. Makna kata kakitangan konservasi untuk bantu pemuliharaan KBT. (R3 30 November, Kajian Lapangan 2021). 40. FTKW. memantau perkembangan kawasan ini dengan menghantar kakitangan khas.

(42) Aktiviti Kebudayaan Menurut Pegawai kebudayaan, jabatan pelancongan negeri Terengganu iaitu Mohamad Zaidi Bin Sulong kerajaan persekutuan memainkan peranan yang penting di dalam memastikan peruntukan yang diminta lulusMenurut beliau juga ada juga peruntukan yang disediakan oleh jabatan pelancongan negeri Terengganu di dalam memastikan kelangsungan aktiviti serta program dan juga pemuliharan bangunan dapat dijalankan dengan baik. Untuk peruntukan dana bagi segala penyelarasan KBT ni, umm. Semuanya adalah daripada Jabatan Pelancongan Negeri Terengganu, of course kita juga ada menerima peruntukan daripada..aa..apa ni, kerajaan persekutuan aa.., oleh kerana peruntukan ni, kami boleh membaik pulih KBT la. (R1 30 November, Kajian Lapangan 2021) Mengikut belanjawan 2021 yang telah dibentangkan sebanyak 20 juta telah diumumkan untuk aktiviti menambah baik infrastruktur serta mempergiatkan promosi untuk empat buah negeri iaitu Kampung Budaya Terengganu, Sarawak, Melaka dan Negeri Sembilan. Setelah dibahagikan, Sebanyak 5.5 juta peruntukan telah dikeluarkan bagi membaik pulih bangunan-bangunan di kawasan Kampung Budaya Terengganu ini. (Zatul Iffah, Kajian Lepas 2020) Dana yang disumbangkan ini telah digunakan untuk membaiki kerosakan yang berlaku kepada bangunan-bangunan lama tersebut contohnya seperti Rumah Nelayan, Menurut En Amirul rumah nelayan kini tidak dapat dimasuki oleh pengunjung kerana mempunyai masalah infrastruktur yang kurang kukuh setelah diperiksa oleh kakitangan konservasi pihak muzium negeri Terengganu. Kebimbangan mereka terhadap keselamatan pengunjung akan terdedah sekiranya bangunan ini tidak dibaik pulih sebelum di bukakan semula untuk dinaiki oleh pengunjung.terdapat banyak masaalah infrastruktur seperti kebocoran atap, serpihan kayu dan sebagainya. 41. FTKW. 4.1.4 Pihak yang Bertanggungjawab untuk Peruntukan Dana dalam Mempromosikan.

(43) (R3 30 November, Kajian Lapangan 2021) selain itu, dana ini juga digunakan untuk menambahkan tempat berehat seperti gazebo dan tempat duduk di kawasan Kampung Budaya ini. Seterusnya, dana ini juga digunakan untuk membeli peralatan untuk menganyam, mengukir dan sebagainya. menurut Rabiatul Adawiyah Bt Muslim iaitu Pendemo Anyaman dan juga sebagai kakitangan Penerangan, dana yang didapati telah digunakan juga untulk membeli barangan anyaman seperti pewarna yang digunakan untuk daun anyaman, kraftangan anyaman ini mempunyai warna khas yang telah digunakan iaitu pewarna yang dibeli daripada Thailand kerana mempunyai warna yang lebih cerah dan menarik. Peruntukan yang kami dapat ni, kami improvise keadaan di sekitar KBT ni, kami letak gazebo, kami letak bangku untuk kemudahan pengunjung, selebihnya lagi kami guna untuk membeli barangan keperluan seperti barangan kraftangan anyaman, pewarna, bahan asas dan sebagainya la. (R4 30 November, Kajian Lapangan 2021) Bagi penghasilan kraftangan yang sempurna, teknik pemilihan bahan serta penghasilan yang baik mampu meningkatkan kualiti produk tersebut. Dengan penggunaan motif serta gabungan warna yang menarik mampu menjadikan ia sebagai produk unik dan berbeza. (Nabila Azlan, Kajian Lepas 2021). 42. FTKW. Kalau Kita Lihat di sini, Rumah Nelayan ini dari mata kasar kita Nampak fizikal bangunan dia elok, tapi bila pihak konservasi datang tengok, diaorg kata tak kukuh, jadi kita terpaksa tutup untuk menjalankan pembaikpulih. Biasanya kerosakan yang kami detect, aa..bocor ataupun masaalah kayu reput la..

(44) Usaha pihak Bertanggungjawab dalam mempromosikan kampung budaya Terengganu. Terdapat banyak usaha yang telah dilakukan oleh pihak bertanggunjawab. terutamanya pihak Jabatan Pelancongan Negeri Terengganu. Bagi memastikan jumlah kedatangan pengunjung meningkat, pelbagai kaedah serta strategi telah dilakukan untuk mempromosikan Kampung Budaya Terengganu ini. Antaranya ialah pemberian tiket masuk secara percuma untuk permulaan pembukaan, membuat hebahan Program yang dijalankan di dalam media sosial seperti instalgram, facebook, tweeter, laman web, berita, majalah dan sebagainya. Antara program yang dijalankan bagi usaha mempromosikan Kampung Budaya Terengganu adalah seperti berikut. 4.3.1. Program Demostrasi Penghasilan Warisan Traditional Menurut En Zaidi program yang sering dijalankan di Kampung Budaya Terengganu ini adalah program di dalam membuat demostrasi penghasilan kraftangan warisan Traditional. Setiap rumah traditional yang dipanggil perhentian ini mempunyai demostrasi yang tersendiri. Oleh kerana Kampung Budaya Terengganu mempunyai Tujuh Perhentian, maka terdapat Tujuh jenis Demostrasi yang telah dilakukan anataranya ialah Program demostrasi yang kita adakan ni adalah mengikut pehentian yang telah ditetapkkan la, hal ini kerana perhentian ini dikenali sebagai one stop centre ataupun check point untuk menjadi penanda kepada para pengunjung. setiap program demostrasi yang diadakan ni adalah cara untuk kita berinteraksi dengan pengunjung yang datang. kita ada rumah nelayan, rumah bujang bekembar, rumah tele and so on, so setiap rumah ini akan mengadakan demostrasi warisan yang berbeza-beza untuk dipamerkan, (R1 30 November, Kajian Lapangan 2021) Perhentian pertama iaitu rumah nelayan, ia akan membuat demonstrasi pembuatan jala, bubu dan penghasilan kerepok. Manakala perhentian kedua pula iaitu rumah bujang berserambi selasar melakukan demostrasi penghasilan ukiran kayu dan juga bubur asyura. Seterusnya adalah perhentian ketiga iaitu rumah 43. FTKW. 4.3..

(45) dan tenunam telah dihasilkan. Di samping itu pula, untuk Perhentian keempat iaitu rumah limas belanda telah menghasilkan demostrasi pembuatan wau dan juga permainan alat muzik traditional. Bagi perhentian kelima iaitu Rumah Tele, di sini terdapat demostrasi pemakaian pakaian traditional, untuk Perhentian keenam pula iaitu Istana Tengku Long mengadakan demostrasi pembuatan batik dan juga songkek, akhir sekali Perhentian Ketujuh iaitu Laman Warisan yang menjalankan demostrasi pembuatan kuih traditional. 4.3.2. Program Aktiviti/Pertandingan Menurut Cik Fatin Noorshafika Bt Abdul Rasid pula, pelbagai aktiviti yang menarik telah dianjurkan di sini. Pihak jabatan pelancongan akan memastikan setiap hujung minggu akan ada aktiviti yang dijalankan bagi memastikan pengunjung tidak jemu apabila melawati Kampung Budaya Terengganu ini. di samping itu, aktiviti yang dilakukan ini adalah untuk tujuan pendidikan dan sesi pengenalan kepada pengunjung yang tidak mengenali mengenai keunikan warisan traditional yang dipamerkan, seterusnya, menurutnya lagi aktiviti yang dijalankan ini sentiasa berubah mengikut masa dan keadaan seperti pameran berfoto, sembang santai seperti Keunikan peranakan cina Terengganu dan wacana seni warisan, photoshoot dan juga aktiviti pertandingan permainan traditional terbuka. Pihak pelancongan sentiasa berusaha untuk came out with a new idea, everyday, pihak mereka bertungkus lumus untuk make sure dekat KBT ni ada program, ada aktiviti to engage with, ada news things to learn. Of course kalau saya jadi pengunjung saya nak fresh thing makna kata, benda yang baru yang kita nilai, kita lihat, kita nak belajar dan mengenali sesuatu warisan tu..so aktiviti serta program yang dijalankan ni sentiasa berubah, unik orang cakap, takdew la orang bosan sangat kalau datang sini lebih-lebih lagi yang family datang dengan anak-anak, lagi la jenuh nak melayan asyik merengek nak balik jadi kami came out with a few idea untuk Tarik perhatian kanak-kanak ni such as pertandingan mewarna, melukis dan sebagainya. (R5 30 November, Kajian Lapangan 2021). 44. FTKW. bujang berkembar, di sini demostrasi penghasilan kraftangan seperti anyaman.

(46) pertandingan mewarna dan Musang Berjangut, pertandingan ini telah dibukakan kepada kanak-kanak dengan menggunakan tema traditional bagi menarik minat mereka terhadap warisan lama. Ia juga bertujuan untuk menarik perhatian mereka daripada kebosanan. Seterusnya adalah pertandingan permainan congkak. Permainan ini boleh dimainkan oleh semua peringkat umur bagi memperkenalkan permainan traditional serta kaedah permainanya. Pertandingan memanah berbusana juga turut diadakan bagi menarik perhatian pengunjung untuk datang ke Kampung Budaya Terengganu ini, ia bukan sahaja dapat mengetahui tentang memanah malah pelbagai busana traditional juga telah diperkenalkan kepada pengunjung. ada juga pertandingan pembuatan pelita raya untuk menggalakkan penyertaan masyarakat tempatan. dengan adanya pendedahan terhadap warisan ini. masyarakat akan lebih mengetahui sejarah serta perkembangan warisan traditional melayu dengan secara meluas.. 4.3.3. Program Persembahan Kebudayaan Menurut Cik Fatin lagi, program seperti persembahan kebudayaan turut dijalankan di Kampung Budaya Terengganu ini, ia merupakan program yang merangkumi persembahan yang melibatkakan, budaya, permainan traditional, pertahanan. diri. dan. juga. makanan.. Untuk. persembahan. kebudayaan,. kebiasaanya pihak pelancongan akan memanggil SUKTRA untuk membuat persembahan, SUKTRA merupakan kumpulan muzik budaya yang berada di bawah pimpinan jabatan kebudayaan, persembahan yang biasa dilakukan adalah tarian dan juga nyanyian lagu rakyat seperti pintal tali, payang, ayun buai kokek, watimang landak, Anak Udang, Guana Gamok Terengganu Kita dan sebagainya. walaupun Ulik Mayang dikatakan sebagai lagu rakyat ia tidak dibenarkan didendangkan kerana mempunyai masaalah yang berkaitan dengan pemujaan. Untuk persembahan permainan traditional pihak pelancongan akan memanggil pihak luar untuk melakukan persembahan ini seperti persembahan wayang kulit, Gasing Terbang dan sebagainya. seterusnya, persembahan pertahanan diri juga 45. FTKW. terdapat beberapa pertandingan yang telah dianjurkan, antaranya adalah.

(47) persembahan silat iaitu seni silat kura-kura dan mua thai. Untuk persembahan makanan traditional kebiasaanya program ini akan diadakan festival makanan, pihak pelancongan juga turut menjemput pihak luar untuk memeriahkan festival ini. makanan yang dipersembahkan adalah seperti kuih loklik, nasi dagang, nasi lemak dan sebagainya. pihak pelancongan telah memanggil Pok Din yang merupakan pemilik Warung yang tersohor di dungun bagi menyajikan kopi serta telur separuh masak bersama tujuh herba yang dikatakan bagus untuk kesihatan. Banyak lagi program yang telah dilakukan salah satunya adalah program di dalam memperkenalkan budaya masyarakat kepada pengunjung. Antara aktiviti yang biasa dilakukan adalah persembahan tarian, nyanyian, permainan, traditional cruise. Kami pelbagaikan persembahan dalam satu masa, kenapa nak buat satusatu kan, tempat ni besar banyak ruang boleh guna untuk jalankan aktiviti, persembahan dan sebagainya. Sebab banyak aktiviti kami buat, lagi banyak la kami memerlukan pihak yang lebih mahir dalam sesuatu warisan, jadi kami libatkan juga masyarkat tempatan dan luaran untuk memeriahkan lagi program yang dijalankan ini. (R5 30 November, Kajian Lapangan 2021) Menyemai minat warisan dengan mengadakan program serta aktiviti bagi mendedahkan masyarakat dengan warisan yang ada untuk memartabatkan kecemerlangan budaya dan bangsa. Dengan pendedahan melalui program sebegini, pemuliharaan warisan kesenian dan kebudayaan dapat diperkasakan di dalam diri bangsa Malaysia yang terkenal dengan kepelbagaian etniknya. (Badrul Hassan, Kajian Lepas 2016) Tarikh/Hari 14 Feb 2022 (Isnin) 15 Feb 2022 (Selasa) 16 Feb 2022 (Rabu). Persembahan 11.00 Pagi 3.00 Petang Persembahan Persembahan SUKTRA muzik dan SUKTRA muzik dan tarian rakyat tarian rakyat Demo dan Demo dan Pertandingan Pertandingan Permainan Traditional Permainan Traditional Persembahan Persembahan SUKTRA Kombo SUKTRA Kombo Lagu Lagu Rakyat Rakyat 46. FTKW. melibatkan pihak daripada luar, antara persembahan yang dijalankan adalah.

(48) 18 Feb 2022 (Jumaat) 19 Feb 2022 (Sabtu) 20 Feb 2022 (Ahad). Demo dan Demo dan Pertandingan Pertandingan Permainan Traditional Permainan Traditional Cuti-Ditutup setiap hari Jumaat Persembahan Rodat. Persembahan Rodat. Persembahan Persembahan SUKTRA muzik dan SUKTRA muzik dan tarian rakyat tarian rakyat Jadual 4.1: Contoh Jadual Aktiviti di Kampung Budaya Terengganu Sumber: Facebook Kampung Budaya Terengganu 2022. Bagi. memartabatkan. budaya. dan. bangsa. yang. mempunyai. pengetahuan yang luas terhadap warisan. Pengwujudan program serta aktiviti yang menarik mampu menarik minat masyarakat daripada fenomena teknologi canggih kini, pendedahan secara terbuka atau bersemuka dapat membantu masyarakat dalam mempelajari sesuatu perkara yang baru. Lebih-lebih lagi generasi muda kini, kehidupan mereka lebih kepada permainan online dan sebagainya. Hal ini menyebabkan mereka lupa akan peninggalan warisan yang sedia ada. Dengan usaha pihak pelancongan dan Kampung budaya Terengganu dalam memartabatkan kembali warisan yang ada, ia akan menjadi satu titik permulaan untuk masyarakat mengenali dengan lebih dekat setiap warisan yang dipamerkan.. 4.3.4. Usaha Pihak bertanggungjawab dalam mendapatkan sumber maklumat yang tepat mengenai warisan yang dipromosikan. Menurut Rabiatul Adawiyah iaitu pendemo dan penerangan anyaman. Pihak pelancongan telah mendapat sumber mengenai warisan ini dengan menghantar kakitanganya menjalani khursus yang melibatkan warisan yang akan dipamerkan di Kampung Budaya Terengganu ini. Hal ini adalah untuk memudahkan mereka menjadi pendemo dan juga penerangan kepada pengunjung. Menurut beliau lagi pihak pelancongan telah menghantar seramai 29 47. FTKW. 17 Feb 2022 (Khamis).